Niş Sancağı’nın İdari yapısı (1839- 1878)

Balkanlar’daki eski yerleşim merkezlerinden biri olan Niş, 1386-1878 yılları arasında Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Başlangıçta Rumeli beylerbeyliğine, sonraları ise Semendire’ye bağlanmış ve bu statüsü XIX. yüzyıla kadar da devam etmiştir. yüzyıl aynı zamanda Niş’in idarî statüsünde çok sık değişikliklerin meydana geldiği yıllardır. Nitekim 1839’da civarındaki bazı alanlarının ilavesiyle eyalete dönüştürülerek başına Ferik Vâsıf Paşa tayin edilmiş, 1847’de Sofya, Smakov Köstendil’in de bağlanmasıyla sınırları genişletilmiştir. Ancak Rumeli’de başlayan isyan hareketlerine yönelik olarak alınan tedbirler sebebiyle önce vilayete valiliğine Midhat getirilmiş, akabinde 1864’te Silistre, Vidin Niş birleştirilelerek Tuna Vilâyeti oluşturulmuştur. Fakat değişiklik uzun süreli olamamış, 1870’te sancak statüsüyle Prizren vilâyetine bağlanmıştır. dört yıl sonra, 1874’te İşkodra Prizren’nin birleştirilmesiyle Manastır adıyla yeni bir vilâyet oluşturulunca, sefer tekrar Tuna’ya Bununla birlikte Balkanlar’da sonu gelmeyen hareketlilik, 1876’da Tırnova Sofya adlarında iki Bulgar vilâyetinin oluşturulmasıyla sonuçlanınca Sofya’ya Lakin kısa sürmüş nihayet Kosova’ya Kosova, iken bağlandığı son merkezdir. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı yapılan Berlin Kongresi’yle Sırbistan’a terk edilen yerler arasına dâhil edilmiştir.